Estoński CIT to jedno z najgłośniej omawianych rozwiązań podatkowych ostatnich lat. Coraz więcej firm rozważa przejście na ten model rozliczeń, jednak w praktyce wiąże się to z wieloma pytaniami – szczególnie w kontekście tzw. ukrytych zysków. W tym przewodniku wyjaśniamy, czym jest estoński CIT, na czym polega jego mechanizm i jak korzystać z niego w praktyce.

Czym właściwie jest estoński CIT?

Estoński CIT, znany także jako ryczałt od dochodów spółek, to alternatywna forma opodatkowania dla spółek kapitałowych. Jego największą zaletą jest odroczenie momentu zapłaty podatku –przedsiębiorca płaci go dopiero wtedy, gdy faktycznie wypłaca zysk wspólnikom. Dzięki temu środki pozostają dłużej w firmie i pracują na jej rozwój.

Ten model szczególnie doceniają przedsiębiorcy, którzy chcą agresywnie inwestować w rozwój biznesu, kupować nowe środki trwałe, zwiększać zatrudnienie oraz rozszerzać działalność na nowe rynki. Zresztą brak konieczności odprowadzania podatku od niewypłaconego zysku stanowi realną przewagę konkurencyjną, zwłaszcza w branżach kapitałochłonnych. W praktyce jest jednak pewien problem – korzystanie z estońskiego CIT-u wymaga spełnienia szeregu warunków formalnych oraz dobrej znajomości dodatkowych obowiązków podatkowych, w tym szczególnie regulacji dotyczących ukrytych zysków.

Ukryte zyski – co to właściwie oznacza?

Jednym z najczęściej omawianych zagadnień związanych z estońskim CIT-em są tzw. ukryte zyski. Są to wszystkie świadczenia dokonane przez spółkę na rzecz wspólników lub podmiotów z nimi powiązanych, które w praktyce pełnią rolę wypłaty zysku, choć formalnie nie są dywidendą. Do ukrytych zysków zalicza się m.in. finansowanie prywatnych wydatków wspólników z majątku spółki, nieodpłatne udostępnienie składników majątku (np. samochodu czy nieruchomości), a także zawieranie transakcji po cenach nierynkowych. Fiskus traktuje takie działania jako próbę obejścia zasad estońskiego CIT-u i podczas kontroli podatkowej nakłada wówczas obowiązek zapłaty podatku.

Jak rozpoznać ukryte zyski?

W praktyce przedsiębiorcy często zastanawiają się, gdzie przebiega granica pomiędzy legalnym wydatkiem spółki a ukrytym zyskiem. Najważniejsze znaczenie ma tutaj cel i sposób poniesienia wydatku. Jeśli wydatek ma bezpośredni związek z działalnością firmy i jest ponoszony na warunkach rynkowych, nie ma (zazwyczaj) ryzyka zakwalifikowania go jako ukrytego zysku.

Problemy pojawiają się, gdy spółka finansuje dobra i usługi, które faktycznie służą prywatnym celom wspólników – np. opłacenie wakacji z firmowego konta lub korzystanie z samochodu służbowego wyłącznie do celów osobistych. Choć raczej tutaj kwestia jest dość oczywista i łatwo jest rozpoznać takie naruszenie zasad estońskiego CIT-u.

W praktyce należy również uważać na transakcje z podmiotami powiązanymi. Jeśli spółka wynajmuje biuro od wspólnika, ale płaci czynsz znacznie wyższy niż stawki rynkowe, fiskus zapewne uzna różnicę za ukryty zysk i obciąży ją podatkiem. Skarbówka często lubi to kontrolować, więc trzeba się mieć na baczności!

Jakie są ograniczenia estońskiego CIT-u?

Estoński CIT ma pewne ograniczenia, które zmniejszają jego atrakcyjność, nawet w obliczu licznych zalet. Z jednej strony przedsiębiorca może dłużej dysponować wypracowanym kapitałem, co wspiera inwestycje i rozwój. Z drugiej – konieczność ścisłego przestrzegania przepisów dotyczących ukrytych zysków bywa dla wielu firm wyzwaniem.

Największe korzyści płyną z tego modelu dla spółek, które reinwestują zyski i nie planują ich szybkiej wypłaty. Jest to zatem szczególnie korzystne rozwiązanie dla branż produkcyjnych, IT oraz start-upów, które przez pierwsze lata intensywnie inwestują w rozwój. Natomiast praktyczne ograniczenia dotyczą przede wszystkim nieprawidłowego rozliczenia świadczeń na rzecz wspólników. Niejasne sytuacje skutkują koniecznością dopłaty podatku i naliczeniem odsetek, a urzędy skarbowe dużo chętniej kontrolują firmy działające na estońskim CIT, ponieważ łatwiej jest w ich przypadku znaleźć jakieś nieprawidłowości..

Jak przygotować firmę do przejścia na estoński CIT?

Przed podjęciem decyzji o przejściu na estoński CIT trzeba dokładnie przeanalizować dotychczasowe praktyki w spółce, szczególnie w zakresie wydatków i transakcji z podmiotami powiązanymi. Przedsiębiorcy powinni również wdrożyć procedury wewnętrzne, które pozwolą jasno oddzielić wydatki firmowe od prywatnych. W praktyce pomaga w tym prowadzenie szczegółowej dokumentacji i sporządzanie analiz porównawczych dla transakcji rynkowych.

Dobrą praktyką jest skorzystanie z doradztwa specjalistów, którzy pomogą ocenić, czy dana spółka spełnia wszystkie warunki i jak minimalizować ryzyko związane z ukrytymi zyskami. Przykładem miejsca, gdzie można znaleźć profesjonalne wsparcie, jest serwishttps://deltaconsult.pl, który specjalizuje się w doradztwie podatkowym i obsłudze przedsiębiorstw.

Najczęstsze błędy przedsiębiorców przy estońskim CIT

Przepisy dotyczące estońskiego CIT-u są stosunkowo nowe, a praktyka pokazuje, że przedsiębiorcy popełniają kilka często powtarzających się błędów. Są to:

• brak dokładnej analizy transakcji z podmiotami powiązanymi,
• finansowanie prywatnych wydatków z konta spółki,
• nieprawidłowe udokumentowanie wydatków,
• zbyt pochopne przejście na estoński CIT bez przygotowania,
• ignorowanie konieczności monitorowania ukrytych zysków.

Większości z tych błędów łatwo jest uniknąć, szczególnie jeśli skorzystamy ze wsparcia doświadczonych doradców podatkowych!

Anna Nowacka

Doświadczona content writerka, od 5 lat pisze teksty na różne tematy. W wolnych chwilach zajmuje się domem, a w szczególności dwoma psami.