Poniewież, znany po litewsku jako Panevėžys, to piąte co do wielkości miasto Litwy i jedno z tych miejsc, które zaskakują, gdy dasz im szansę. Położony mniej więcej w połowie drogi między Wilnem a Kłajpedą, jest ważnym ośrodkiem kulturalnym, sportowym i akademickim regionu Auksztota. Miasto łączy w sobie klasyczną architekturę, nowoczesne muzea, wyjątkowe inicjatywy artystyczne oraz bliskość natury. Jeśli planujesz zatrzymać się tu choć na dzień, oto 10 atrakcji, które warto zobaczyć.

1. Muzeum Krajoznawcze Poniewieża

Muzeum Krajoznawcze Poniewieża to doskonałe miejsce, by rozpocząć poznawanie miasta. Powstało w 1925 roku i do dziś zgromadziło ponad sto tysięcy eksponatów, które opowiadają historię regionu od czasów prehistorycznych po współczesność. Wystawy prezentują etnografię, archeologię, przyrodę, a także okres okupacji sowieckiej i ruchu oporu. Dzięki interaktywnym ekspozycjom możesz tu nie tylko oglądać, ale też doświadczać historii.

Warto poświęcić czas na dział poświęcony litewskiemu ruchowi narodowemu oraz Sąjūdisowi – znajdziesz tam dokumenty i fotografie ukazujące drogę do odzyskania niepodległości. Muzeum mieści się w zabytkowym budynku dawnej rezydencji szlacheckiej Moigiai, a jego otoczenie to typowy przykład miejskiej architektury Poniewieża z pierwszej połowy XX wieku.

2. Galeria Sztuki Miejskiej Poniewieża

Galeria Sztuki Miejskiej w Poniewieżu to przestrzeń, w której możesz poczuć puls współczesnej litewskiej kultury. Mieści się przy ulicy Respublikos 3, w centrum miasta, i prezentuje prace artystów lokalnych oraz międzynarodowych. Wystawy zmieniają się kilka razy w roku, obejmując malarstwo, rzeźbę, ceramikę i fotografię. Jednym z najbardziej znanych wydarzeń organizowanych przez galerię jest Międzynarodowe Sympozjum Ceramiki, przyciągające twórców z całej Europy.

Wnętrza galerii są nowoczesne i przestronne, a obsługa chętnie opowiada o wystawach. Jeśli interesujesz się sztuką współczesną, to miejsce pozwoli ci zobaczyć, jak wygląda litewska scena artystyczna poza Wilnem. Warto zajrzeć tu również podczas lokalnych wydarzeń kulturalnych – często odbywają się wernisaże, koncerty kameralne i wieczory poetyckie.

3. Muzeum Stasysa

Muzeum Stasysa to jedna z najnowszych i najbardziej imponujących atrakcji Poniewieża. Otwarte w 2024 roku, jest poświęcone twórczości Stasysa Eidrigevičiusa – znanego litewskiego malarza, rysownika i scenografa. Nowoczesny budynek ma cztery piętra i ponad 4000 m² powierzchni wystawienniczej. Znajdziesz tu zarówno prace artysty, jak i wystawy czasowe z całego świata.

Muzeum szybko stało się kulturalnym symbolem miasta – w pierwszym roku odwiedziło je ponad 80 tysięcy osób. W środku znajduje się też mała kawiarnia, kino studyjne i taras widokowy na dachu, z którego można zobaczyć panoramę Poniewieża. To obowiązkowy punkt dla miłośników sztuki współczesnej, ale również dla tych, którzy chcą zobaczyć, jak nowoczesna architektura współgra z historycznym centrum miasta.

4. Arena Kalnapilio

Arena Kalnapilio to serce sportowego życia Poniewieża i jeden z najbardziej nowoczesnych obiektów tego typu na Litwie. To tutaj rozgrywane są mecze koszykówki drużyny BC Panevėžys, a także organizowane koncerty i wydarzenia kulturalne. Arena może pomieścić nawet 7000 widzów, a jej wyjątkową cechą jest tor kolarski o długości 250 metrów – jedyny taki w regionie bałtyckim.

Nawet jeśli nie trafisz na wydarzenie sportowe, warto podejść i zobaczyć budynek z zewnątrz – nowoczesna konstrukcja ze szkła i metalu doskonale komponuje się z miejskim krajobrazem. W pobliżu znajduje się kilka kawiarni i terenów spacerowych, co sprawia, że to dobre miejsce na popołudniowy spacer.

5. Stadion Aukštaitija

Stadion Aukštaitija to miejsce, gdzie sport spotyka się z lokalną dumą. Powstał w 1965 roku, a po modernizacji w 2019 stał się nowoczesnym obiektem z trybunami dla ponad 6000 widzów. Gra tu drużyna FK Panevėžys, jedna z czołowych litewskich ekip piłkarskich.

Atmosfera podczas meczów jest niezwykle przyjazna – lokalni kibice są żywiołowi, ale pozytywni. Jeśli lubisz sport, warto sprawdzić harmonogram meczów przed wizytą. Stadion znajduje się w spokojnej dzielnicy, a w pobliżu znajdziesz kilka pubów i małych restauracji, w których po meczu można spróbować lokalnego piwa Kalnapilis.

6. Teatr Dramatyczny im. Juozasa Miltinisa

Teatr Dramatyczny imienia Juozasa Miltinisa to jedna z najstarszych scen teatralnych w regionie Auksztota. Założony w okresie międzywojennym, zyskał międzynarodową renomę dzięki wybitnemu reżyserowi Juozasowi Miltinisowi, który stworzył tu jedną z najlepszych trup teatralnych w całej Litwie.

Obecnie teatr wystawia zarówno klasykę, jak i współczesne dramaty. Nawet jeśli nie znasz litewskiego, warto przyjść na spektakl dla samej atmosfery – wnętrze teatru zachowało historyczny charakter, a jego repertuar często łączy tradycję z nowoczesną formą sceniczną.

7. Kaplica Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Kaplica Niepokalanego Poczęcia NMP to miejsce o wyjątkowej duchowości, położone przy ulicy Marijonų. Zbudowana została przez zakon marianów i od lat stanowi ważny punkt religijny w mieście. Jej architektura jest skromna, ale pełna harmonii, a wnętrze sprzyja chwili zadumy.

W pobliżu kaplicy znajduje się klasztor marianów, a cały kompleks został wpisany na listę zabytków dziedzictwa kulturowego Litwy. To doskonałe miejsce, jeśli chcesz na chwilę uciec od miejskiego zgiełku i zobaczyć, jak religia i tradycja współistnieją w codziennym życiu mieszkańców Poniewieża.

8. Cerkiew Starowierców

Cerkiew Starowierców to unikatowy zabytek sakralny, który przypomina o obecności rosyjskiej społeczności religijnej w Poniewieżu. Znajduje się przy ulicy A. Mackevičiaus 10 i została zbudowana w XIX wieku w całości z drewna. To miejsce modlitwy dla wyznawców staroprawosławia, czyli nurtu, który odłączył się od Cerkwi prawosławnej po reformach patriarchy Nikona.

Wnętrze cerkwi jest proste, ale bardzo klimatyczne – z ikonostasem, drewnianymi ścianami i charakterystycznym zapachem kadzidła. Jeśli interesujesz się historią religii lub architekturą drewnianą, to jeden z najbardziej autentycznych punktów na mapie miasta.

9. Kościół Ewangelicko-Luterański

Kościół Ewangelicko-Luterański w Poniewieżu został zbudowany w połowie XIX wieku i do dziś służy niewielkiej, ale aktywnej wspólnocie. Jego architektura łączy elementy klasycyzmu i prostoty charakterystycznej dla protestanckich świątyń. Budowla wyróżnia się elegancką wieżą i harmonijnym wnętrzem z pięknymi, historycznymi organami.

Kościół często organizuje koncerty muzyki organowej i kameralnej. Warto zajrzeć tu, by poczuć inną atmosferę niż w typowych świątyniach katolickich – bardziej skupioną, kontemplacyjną i minimalistyczną.

10. Krekenava Park Regionalny

Jeśli masz ochotę na kontakt z naturą, Krekenava Park Regionalny będzie idealnym zakończeniem wizyty w Poniewieżu. Park znajduje się około 25 kilometrów na południe od miasta i obejmuje ponad 11 tysięcy hektarów lasów, łąk i dolin rzeki Nevėžis. To miejsce pełne szlaków pieszych, punktów widokowych i miejsc do obserwacji dzikich zwierząt.

W parku można zobaczyć żubry, sarny i wiele gatunków ptaków. To także doskonałe miejsce do fotografowania krajobrazów – szczególnie o wschodzie słońca. Jeśli chcesz odpocząć od miejskiego zgiełku, Krekenava pozwoli ci poznać przyrodę Litwy z jej najbardziej spokojnej strony.